Plonowanie odmian żyta ozimego uprawianych na dwóch poziomach intensywności agrotechniki w warunkach Dolnego Śląska

Celem pracy była analiza interakcji genotypowo-środowiskowej oraz ocena stabilności plonowania odmian żyta ozimego w warunkach klimatycznych Dolnego Śląska. W opracowaniu wykorzystano plony odmian żyta ozimego z doświadczeń porejestrowych przeprowadzonych w latach 2008-2010. Doświadczenia polowe zakładano metodą pasów prostopadłych w dwóch powtórzeniach w Krościnie Małej, Tarnowie Śląskim, Naroczycach i Kondratowicach. Badania prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych poziom intensywny różnił się od przeciętnego wyższym o 40 kg∙ha-1 nawożeniem azotowym, dolistnym dokarmianiem oraz pełną chemiczną ochroną roślin. Do analizy wytypowano dwie odmiany mieszańcowe Balistic i Visello oraz cztery populacyjne Agrikolo, Bosmo, Dańkowskie Diament, Herakles. Weryfikację hipotez dotyczących braku zróżnicowania kombinacji lat i miejscowości, efektów genotypowych oraz interakcji genotypowo-środowiskowych przeprowadzono w oparciu o wieloczynnikową analizę wariancji. Wykazano występowanie istotnych interakcji genotypów ze środowiskami w obydwu wariantach uprawy. Uzyskane wyniki wskazują, że odmiana mieszańcowa Balistic plonuje najwyżej na obu poziomach agrotechnicznych. Szczegółowa analiza efektów interakcyjnych wykazała, że plony większości odmian modyfikowane były przez zmienne warunki środowiska glebowo-klimatycznego. Spośród badanych genotypów wyróżniono odmianę mieszańcową Visello, która plonowała stabilnie i wysoko na przeciętnym poziomie agrotechnicznym, natomiast w warunkach intensywnej agrotechniki stabilną, ale niskoplonującą była odmiana populacyjna Dańkowskie Diament.

The purpose of the study was an analysis of genotype-environment interaction and yield stability evaluation of winter rye varieties in climatic conditions of Lower Silesia. Experimental data were collected from trials conducted in the years 2008-2010 at the following locations: Krościna Mała, Tarnów Śląski, Naroczyce and Kondratowice. Four population cultivars: Agrikolo, Bosmo, Dańkowskie Diament, Herakles and two hybrid cultivars: Balistic and Visello were grown at two levels of cultivation (low input and intensive). The intensive variant, as compared with the standard one, included a higher level of nitrogen fertilization (by 40 kg∙ha-1), application of anti-lodging chemicals, foliar feeding of plants with microelements and a complete control of fungal diseases. The verification of hypotheses concerning the lack of differences between combinations of years and the locations, the effects of genotype and genotype-environment interaction was based on multivariate analysis of variance. We found significant interactions of genotypes with environments at both levels of cultivation. Results indicate that the yields of hybrid cultivar Balistic were the highest at both agronomic levels. Detailed analysis of interaction effects showed that the yields of most varieties were modified by changing environmental conditions, soil and climate. The hybrid cultivar Visello, was stable and high-yielding at the low level of cultivation, whereas the population cultivar Dańkowskie Diament was stable but low-yielding in cultivation with intensive agricultural technology.