Music as a Tool of the Politics of Memory

The politics of memory is a sociotechnical operation of altering collective memory through the redefinition or removal of issues relating to history and to the image of social components, existing within it, or through the consolidation of such issues as its new, vital parts. This type of politics involves the promotion of those sets of information and interpretations of facts which suit the vision of the state shared by the nation and the ruling elite. The goal of the politics of memory is the integration of the society around the values commonly considered supreme in a given country. The additional goal is the strengthening of the legitimization of power and a subsequent gain of as much acceptance of the existing political order as possible. The tools used in the politics of memory can be categorized into three groups: aural, verbal and visual tools. Sounds and words (written, spoken and sung) constitute symbols which are commonly used in the politics of memory. Symbols, as well as myths, serve as the basis for rituals which, in the politics of memory, serve as key tools aimed at shaping the collective emotions. As a result of sociotechnical operations, symbols become both signifiers of identification and markers of integrity of the social structure. Rituals integrate and mobilize the community, but also serve as means of demonstrating the ruling elite’s power and the enforced social and political order. Music has been emphasized as particularly influential on the general mood of different societies, as this particular tool of the politics of memory has a strong emotional impact on its recipients. In addition, music is highly abstract, which allows it to signify (symbolize) any given content. Th e natural qualities and influence of music, as well as the variety of its styles and genres, combined with the knowledge and experience of the ruling elite, makes it a highly effective tool of the politics of memory.

Polityka pamięci jako operacja socjotechniczna polega na oddziaływaniu na pamięć zbiorową w taki sposób, by określone treści związane z historią i wizerunkiem zbiorowości zostały w niej ugruntowane, przedefiniowane lub usunięte. W ramach polityki tego rodzaju rozpowszechniana jest taka wiedza i schematy interpretacyjne, które zgodne są z wierzeniami lub/i zespołem idei odnoszących się do państwa, narodu i władzy państwowej. Polityka pamięci ma na celu integrację społeczności wokół naczelnych przyjętych w państwie wartości, a także wzmocnienie legitymacji władzy, a tym samym uzyskania jak największego poparcia społecznego dla istniejącego porządku politycznego. Wśród narzędzi polityki pamięci rozróżniono dźwiękowe, werbalne i wizualne. Za pośrednictwem dźwięku, słowa (pisanego, mówionego i naddanego muzyce) konstruowane są symbole, szeroko stosowane w politykach pamięci. Symbole, jak i mity są typowym tworzywem rytuałów, które w politykach pamięci odgrywają rolę kluczową celując w emocje zbiorowe. W ramach zabiegów socjotechnicznych przekształcają się w akty tożsamościowe i oznaczniki trwałości struktury społecznej. Rytuały służą integracji i mobilizacji zbiorowości w nich uczestniczącej jak również demonstracji władzy i ferowanego przez nią porządku społecznego i politycznego. Wśród wszystkich narzędzi polityki pamięci wyróżniono muzykę jako fenomen o wartości silnie emotywnej, nastrojotwórczej, o wysokim stopniu abstrakcyjności. Ta ostatnia cecha nadaje jej zdolność oznaczania (symbolizowania) dowolnie wybranych treści. Naturalne właściwości, bogactwo stylistyczno-gatunkowe i sposób oddziaływania muzyki połączony z wiedzą i doświadczeniem systemów sterujących czyni z niej wysoce efektywne narzędzie polityki pamięci.