Petrographic and mineral variability of the rocks accompanying selected coal seams of the Poruba beds and their influence of the trace elements content

The rocks accomanying with coal in selected Poruba beds (610, 620, 630 coal seams) showed the diversification of mineralogical and petrographic composition. Most often there are claystones (including syderitic claystones), rarely mudstones (including syderitic mudstones) and sporadically sandstones. The presence of tonstein was also found. In the rocks was found variability of trace elements content (Ba, Zn, Mn, V, Cr, Cu, Ni, Pb, As, Ga, B, Co, Ge, Be, Li, Cd, Ag, Sr – in order of decreasing participation) dependent on rocks petrographic variety. Large part of elements showed high and often dominant participation in claystones. Correlation analysis between trace elements concentration and main minerals content confirmed the affinity of many trace elements with clay minerals, carbonates and organic substance. Noteworthy, the correlation of many elements with mica in syderitic claystones.

Skały współwystępujące z węglem w wybranych pokładach warstw porębskich (610, 620, 630) reprezentowane są najczęściej przez iłowce oraz iłowce syderytyczne, a rzadziej przez mułowce i mułowce syderytyczne. Sporadycznie występują piaskowce. Stwierdzono także występowanie przerostu z tonsteinem. Zależnie od odmiany petrograficznej skał stwierdzono w nich zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych (Ba, Zn, Mn, V, Cr, Cu, Ni, Pb, As, Ga, B, Co, Ge, Be, Li, Cd, Ag, Sr – w kolejności malejącego udziału). Znaczna część pierwiastków wykazała wysoki i często dominujący udział w iłowcach. Stwierdzono także regionalne zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w skałach. Badania korelacji pomiędzy zawartością pierwiastków śladowych a zawartością głównych minerałów w skałach potwierdziły powinowactwo wielu pierwiastków śladowych z substancją organiczną, minerałami ilastymi i węglanami. Zwraca uwagę występowanie korelacji licznych pierwiastków śladowych z substancją organiczną (węglem) przy stosunkowo niewielkiej liczbie pierwiastków korelujących z minerałami ilastymi.