English: a neutral language of global communication? Sociopedagogical implications

Introduction. English, as a language of global communication, has become an element of social status and therefore connected to the issues of inclusion and exclusion. Within privileged social groups, its position has changed from a foreign language to a second language, which demonstrates a linguistic shift with long-term consequences. Aim. The aim is to capture the cultural and individual implications of the observed phenomenon reported in Poland and Portugal. Materials and methods. The methodological framework is based on institutional ethnography. It is accompanied by the concept of “soft power” and “positioning theory”. Results. The research results indicate that English can be seen as a new tool for social stratification with an effect on language policies, impacting people’s lives and their opportunities. Whilst critical of the neoliberal, neo-colonial and imperialistic dimensions of English language hegemony, the author captures an original gender perspective on English as a language of opportunity, inclusion, and empowerment.

Wprowadzenie. Angielski jako język globalnej komunikacji stał się elementem statusu społecznego, tym kojarzonym z problematyką włączenia i wykluczenia. W uprzywilejowanych grupach społecznych jego pozycja zmieniła się z języka obcego na język „drugi”, co wskazuje na zmianę językową o długofalowych konsekwencjach. Cel. Celem artykułu jest uchwycenie kulturowych i indywidualnych implikacji obserwowanego zjawiska zauważonych w Polsce i Portugalii. Materiały i metody. Ramy metodologiczne oparto na etnografii instytucjonalnej. Metodzie tej towarzyszą koncepcje teoretyczne „miękkiej władzy” i „teorii pozycjonowania”. Wyniki. Rezultaty badań wskazują na to, że język angielski może być widziany jako nowe narzędzie stratyfikacji społecznej, mające wpływ na politykę językową, codzienne życie ludzi i ich możliwości. Krytykując neoliberalny, neokolonialny i imperialistyczny wymiar hegemonii języka angielskiego, zastosowano oryginalną perspektywę związaną z płcią, gdzie to angielski staje się językiem możliwości, integracji i upodmiotowienia.