Wybrane aspekty ewolucji systemu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w latach 1968-2009

W roku 2008 lotnictwo cywilne na świecie obsłużyło ponad 2 271 mln pasażerów. Ta ogromna liczba podróżnych odzwierciedla, jaką wagę przywiązujemy do tego, by na początku XXI przemieszczać się szybko, bezpiecznie i komfortowo. W artykule tym autor postara się przybliżyć punkty zwrotne w historii bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. Ukazane zostaną akty terrorystyczne, które wpłynęły za zmianę przepisów bezpieczeństwa, oraz, w wielkim skrócie, regulacje wprowadzane do dokumentów, będące swoistą odpowiedzią na działania terrorystów. W celu zachowania chronologii, bezpieczeństwo lotnictwa cywilnego rozpatrywane jest w dwóch przedziałach czasowych. Okres pierwszy, rozpoczęty w roku 1968 działaniami terrorystów palestyńskich, trwający do zamachu agentów libijskich na samolot Pan Am nad Lockerbie w 1988. Okres drugi, który symbolicznie otwierają ataki z 11 września 2001 roku, trwa do dnia dzisiejszego. Autor stara się wykazać w tekście kierunki ewolucji przepisów oraz zabezpieczeń w lotnictwie cywilnym w tym okresie. We fragmencie artykułu dotyczącym drugiego z omawianych okresów, szczególna waga została przyłożona do osiągnięć ustawodawstwa Unii Europejskiej, która po 2001 roku przejęła światowe przewodnictwo w dziedzinie przepisów bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. To ustawodawstwo europejskie wyznacza, w ostatnim czasie, nowe standardy organizacji tego systemu. Niewielka objętość tekstu uniemożliwia pełne i kompleksowe omówienie podjętej tematyki, dlatego autor skupił się na aspekcie problemu terroryzmu lotniczego, czy też szerzej terroryzmu wobec lotnictwa cywilnego. Autor podjął także próbę ukazania wpływu rozwoju systemu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego na zwykłego pasażera, który w porcie lotniczym i na pokładzie samolotu musi dostosować swoje postępowanie do wielu drobiazgowych przepisów

In 2008 civil aviation was used by over 2 271 m. passengers. This huge number of travelers reflects the need for fast, safe and comfortable 21st-century transport systems at the beginning of the 21st century. In the paper the author discusses the turning points in the history of civil aviation security. He shows terrorist acts which influenced changes in security regulations and briefly discusses the introduction of bills which were a response to this terrorist activity. The author attempts to show the direction of evolution of those regulations and precautions in civil aviation. He focuses particularly on the European Union legislation, which after the year 2001 has become the leading force in the civil aviation security regulatory environment. It is European legislation that has defined the new standards for the organization of the civil aviation system.