W poszukiwaniu modelu ustrojowego kontroli zgodności prawa z Konstytucją w okresie II Rzeczypospolitej

Searching a coherent model of the systemic control of the compliance of statutory law with the constitution was an arduous process conducted by theoreticians of law throughout the entire period of forming the system of the Second Polish Republic. The statements which seemed to be correct in the opinion of recognized legal authorities, were not – apart from a few exceptions that overcame the general aversion to such views – adopted by the legislator during the revision of the March constitution. What is more, the control of the constitutionality of the law was not accepted during the work on the April constitution. The reason for that was its ideological conditions, based on the concept of the President’s authoritarian supreme power in terms of state system, which did not allow for appointing a body responsible for examining the compliance of the acts of law with the constitution.

Poszukiwanie spójnego modelu ustrojowego kontroli zgodności prawa stanowionego z konstytucją było żmudnym procesem podejmowanym przez teoretyków prawa w całym okresie kształtowania ustroju II Rzeczypospolitej Polskiej. To, co wydawało się słuszne w poglądach uznanych autorytetów prawniczych nie zostało jednak – poza nielicznymi wyjątkami przebijającymi się przez ogólną niechęć dla takich poglądów – przyjęte przez ustawodawcę w trakcie rewizji konstytucji marcowej. Tym bardziej kontrolna konstytucyjności prawa nie znalazła podatnego gruntu także w trakcie prac nad konstytucją kwietniową. Powodem były jej uwarunkowania ideologiczne, oparte o koncepcję autorytarnej władzy zwierzchniej Prezydenta w obszarze ustroju państwa, która nie dopuszczała możliwości powołania organu badającego zgodność ustaw z konstytucją.