Rodzice w roli doradców edukacyjno-zawodowych

Cel: Przeobrażenia systemu edukacji i nieustanne zmiany występujące na rynku pracy sprawiają, że osoby młode doświadczają dużych obciążeń wynikających z konieczności dokonywania wyborów związanych z własną przyszłością edukacyjno-zawodową. W okresie przygotowywania się do podejmowania decyzji młodzież powinna mieć możliwość korzystania ze wsparcia specjalistów – doradców zawodowych, bądź innych osób przygotowanych do niesienia pomocy w tym zakresie. Jednak system pomocy doradczej nie zawsze stwarza takie możliwości. A często młodzi ludzie sami nie są gotowi z takiej pomocy skorzystać. Rodzice, towarzysząc dzieciom w podejmowaniu decyzji, nierzadko wchodzą w rolę doradców, choć nie jest to dla nich łatwe zadanie. Celem podjętych badań było poznanie opinii młodych ludzi, przygotowujących się do wejścia w dorosłość, na temat rodziców jako doradców edukacyjno-zawodowych. Metody: W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Wzięło w nim udział 184 studentów I roku studiów stacjonarnych, studiujących kierunki z obszaru nauk społecznych na terenie Lublina. Wykorzystano w nich autorski kwestionariusz ankiety oraz technikę dyferencjału semantycznego (SD). Wyniki: W wyniku prowadzonych analiz stwierdzono, że zdecydowana większość badanych podejmowała z rodzicami rozmowy na temat swojej przyszłości zawodowej. Studenci nie zawsze uznawali takie rozmowy za pomocne w dokonywaniu wyborów edukacyjno-zawodowych. W opinii badanych rodzice odegrali dość znaczącą rolę w podjętych przez nich decyzjach. Studenci znacznie korzystniej ocenili matki w roli doradców niż ojców. Wnioski: Młodzież wkraczająca w dorosłość postrzega rodziców jako potencjalne źródło wsparcia w wyborach edukacyjno-zawodowych. Ważne jest, aby dorośli nie wywierali na swoich dzieciach presji, ale też nie pozostawiali ich samych sobie. Rola dorosłych to rozumne towarzyszenie młodzieży w sytuacji dokonywania wyborów. A rodzice bywają często zagubieni i niepewni w obliczu zmienności świata i konieczności podejmowania przez swoje dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych. Należy zastanowić się w jaki sposób wzmocnić kompetencje rodziców jako doradców edukacyjno-zawodowych, by to, co naturalnie dzieje się w środowisku rodzinnym, czyli nieprofesjonalny proces doradczy, uczynić bardziej efektywnym.

Aim: Transformations of the education system and constant changes occurring on the labour market cause young people to face huge problems that result from the necessity to make choices related to their own educational and professional future. When preparing for making decisions, the young personsshould be able to use the support of specialists – career advisers or other people prepared to help in this area. However, the advisory assistance system does not always provide such opportunities. And often, young people themselves are not ready to use such help. Parents often act as advisers helpingchildren in making decisions, although this is not an easy task for them. The aim of the undertaken research was to get to know the opinions of young people preparing to enter adulthood, about their parents as educational and vocational counsellors. Methods: The study used the diagnostic survey method. 184 first-year students of full-time studies studying social sciences in Lublin took part in it. They used the author’s questionnaire and semantic differential technique (SD). Results: As a result of the conducted analyses, it was found that the vast majority of respondents talked to their parents about their professional future. Students did not always consider such conversations to be helpful in making educational and vocational choices. In the opinion of the respondents, the parents played a rather significant role in the decisions they made. Students rated their mothers rather than their fathers much more highly as counsellors. Conclusions: Young people entering adulthood perceive their parents as a potential source of support in educational and vocational choices. It is important that adults do not exert pressure on their children, but also that they do not leave them alone. The role of adults is a rational accompaniment of young people in the situation of making choices. And parents are often confused and uncertain in the face of the changing world and the need for their children to make educational and career decisions. One should consider how to strengthen parents’ competences as educational and career counsellors, so that what is naturally happening in the family environment, i.e. an unprofessional counselling process, makesit more effective.