Gratulare Sion alma. Nieznane oficjum o św. Katarzynie z Aleksandrii

Artykuł jest pierwszą edycją oficjum brewiarzowego o św. Katarzynie z Aleksandrii Gratulare Sion alma z brewiarza benedyktyńskiego opactwa w Saint-Savin en Lavedan na pograniczu francusko-hiszpańskim. Brewiarz jest przechowywany w Bibliotece Miejskiej w Tuluzie (ms. 73). Oficjum nie zostało ujęte w serii Analecta Hymnica, a w Repertorium Hymnologicum widnieje zaledwie jego incipit, który Ulysse Chevalier zanotował na podstawie drukowanego, późniejszego Breviarium Grassense (Toulouse 1513). W rękopisie z Saint-Savin en Lavedan oficjum istnieje w XV-wiecznej warstwie, dlatego mamy prawo przypuszczać, że jest to najstarszy znany obecnie przekaz Gratulare Sion alma. Ma ono strukturę benedyktyńską i w dużej mierze stanowi twórczość oryginalną. Niemal wszystkie antyfony i większość responsoriów to – jak się wydaje – twórczość lokalna, niemająca odpowiedników w europejskich źródłach liturgicznych. Opisywany rękopis 73 nie jest jedynym zachowanym brewiarzem z Saint-Savin en Lavedan. Istnieje także wcześniejszy, dwutomowy brewiarz z tego samego opactwa, przechowywany w Bibliotece Miejskiej w Bagnères-de-Bigorre (manuskrypty 31 i 32 z XIV wieku), jednak nie zawiera on oficjum o św. Katarzynie.

The article is a pioneering editing of a breviary Office of St. Catherine of Alexandria Gratulare Sion alma, from a breviary of the Benedictine Abbey in Saint-Savin en Lavedan, on the France – Spain border. The breviary is kept in the City Library in Toulouse (manuscript 73). The Office was not included in Analecta Hymnica, while Repertorium Hymnologicum only contains its incipit, which was noted by U. Chevalier based on the printed Breviarium Grassense (Toulouse 1513). As the Office is present in the 15th century part of the manuscript from Saint-Savin en Lavedan, one may suppose that it is the oldest known source of Gratulare Sion alma. The Office has a Benedictine form, and to a large extent it is an original work. Almost all antiphons and most responsories seem to have been created locally and do not have their counterparts in other liturgical sources. The manuscript 73, which is described here, is not the only existing breviary from Saint-Savin en Lavedan. There is also an earlier, two-volume breviary from the same Abbey, kept in the City Library in Bagneres-de-Bigorre (manuscripts 31 and 32, 14th century), but it does not include any Office of St. Catherine.