Poczucie sensu życia matek samotnie wychowujących dzieci

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących poczucia sensu życia matek samotnie wychowujących dzieci. Pytania o sens własnej egzystencji pojawiają się z różną intensywnością w świadomości każdego człowieka. Ponadto ludzie wypełniają zawsze swój własny, osobisty sens, łączący się z konkretną sytuacją. Pytania: Kim jestem? Po co żyję? Jaki jest sens mojego życia? nasuwają się szczególnie wtedy, gdy jednostka znajduje się w trudnej sytuacji. Za taką sytuację można uznać samodzielne rodzicielstwo. W literaturze przedmiotu wskazuje się wiele negatywnych konsekwencji wynikających z faktu wychowywania dziecka tylko przez jednego z rodziców, konsekwencji ponoszonych nie tylko przez dzieci, ale również przez osoby dorosłe. Nie można jednoznacznie stwierdzić, że brak warunków dogodnych dla zaistnienia poczucia sensu życia bezwzględnie to poczucie człowiekowi odbiera. Podobnie zresztą jak istnienie owych sytuacji obiektywnie sprzyjających, nie gwarantuje zaistnienie poczucia sensu życia. Sytuacja trudna w życiu kobiety, jaką jest współwystępowanie samotnego rodzicielstwa z problemem bezdomności, wymuszającym konieczność zamieszkania w ośrodku wsparcia, może stać się dla niej bodźcem do poszukiwania i doświadczania sensu lub przeciwnie, stać się źródłem egzystencjalnego zagrożenia. Celem podjętych badań było poznanie poczucia sensu życia matek samotnie wychowujących dzieci, diagnoza ich celów i dążeń życiowych. Teoretyczny kontekst niniejszych rozważań stanowiła koncepcja noetycznego wymiaru osobowości i egzystencji K. Popielskiego. Badania przeprowadzono wśród kobiet zamieszkujących ośrodki wsparcia dla matek samotnie wychowujących dzieci. Do diagnozy poczucia sensu życia badanych zastosowano Skalę Poczucia Sensu Życia (PIL) J.C. Crumbaugha i L.T. Maholicka. Zgromadzony materiał poddano analizie ilościowej.

The article presents the results of a research on single mothers and their sense of purpose and meaning in life. Questions about the meaning of one’s own existence recur, with varying intensity, in the consciousness of every human being. Moreover, people always fulfil their own, personal meaning, related to their specific situation. The questions ‘who am I?’, ‘why do I live?’, ‘what is the meaning of my life?’ seem particularly relevant when a person is in a difficult situation. Single parenthood can be perceived as such a situation. The literature of the subject suggests multiple negative consequences of the fact of raising a child by a single parent; these consequences are faced not only by children, but also by adults. It is not possible to state unequivocally that the lack of favourable conditions will deprive a person of their sense of life purpose and meaning entirely. Similarly, even when objectively favourable conditions exist, they are not a guarantee that a person will perceive her or his life as meaningful. In a woman’s life, a difficult situation such as being a single mother, combined with homelessness and a necessity to move to a residential home for single mothers, can become the stimulus to search for and experience the meaning of life or, on the contrary, it can be a source of an existential insecurity. The purpose of this research was to learn how single mothers perceive the meaning of their lives and to assess their life purposes and aspirations. The theoretical context of these reflections is based on K. Popielski’s concept of the noetic dimension of personality and existence. The research was conducted among women living in residential homes for single mothers. Their sense of purpose and meaning in life was assessed with the use of J.C. Crumbaugh and L.T. Maholick’s Purpose in Life Scale (PIL). The collected material was evaluated using quantitative analysis.