Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych

W pracy przedstawiono wyniki weryfikacji granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych. Wyodrębniono 28 mezoregionów, które przynajmniej częściowo mieszczą się w województwie łódzkim. Porównano parametry zweryfikowanych mezoregionów z jednostkami wydzielonymi przez Kondrackiego (2002), takie jak pole powierzchni, obwód, odległość i kierunek przesunięcia środka ciężkości oraz dwa wskaźniki kształtu. Najważniejsze zmiany obejmują wytyczenie dwóch nowych mezoregionów: Międzyrzecza Pysznej i Niecieczy, wyodrębnionego z Kotliny Szczercowskiej i Niecki Przyrowskiej, która powstała z części Niecki Włoszczowskiej.

The paper presents the results of verification of the boundaries of physicogeographical mesoregions of Łódz voivodeship based on contemporary spatial data. The presented attempt to update the existing geographical division of Poland by J. Kondracki coincides with the preparations for landscape audits of voivodships. The basic cartographic material used for verifying and refining the boundaries was the vector and raster data of the Detailed Geological Map of Poland in the 1 :50 000 scale of the Łódz Region, geomorphological sketches included in the Explanations for these maps and the Digital Terrain Model with a resolution at least 100 m. A geomorphological map of the Lodz region turned out very useful (Turkowska 2006). To a lesser extent, the Computer Map of the Hydrographic Division of Poland MPHP 2010 (http://geoportal.kzgw.gov.pl) was applied. GIS software: ArcGIS 10.2 and QGIS 2.14 Essen were used for spatial data analysis. Twenty eight mesoregions, which at least partly fall within the Łódz Region, were delineated as a result of verification and refinement of the boundaries of 25 J. Kondracki's mesoregions (fig. 1, tab. 1). The comparison of mesoregion parameters such as surface area (tab. 2), perimeter, distance and direction of centroid shift (tab. 3), and two shape indices, demonstrated that the corrections of boundaries and displacement of physico-geographic regions are significant (fig. 2). The most important changes include the delineation of two new mesoregions: the Przyrów Basin, which was created from a part of the Włoszczowa Basin (fig. 3) and Interfluve of the Pyszna and Nieciecz Rivers, set apart from the Szczerców Basin (fig. 4).