Źródła błędów poznawczych w badaniach śladów kryminalistycznych

Człowiek ma aparat poznawczy, który wykorzystuje na co dzień. Z uwagi na jego ograniczenia jesteśmy podatni na wszelkiego rodzaju błędy poznawcze, które wpływają na obserwację świata i podejmowanie decyzji. Również eksperci sądowi nie są odporni na takie czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, za sprawą których mogą podejmować niepoprawne decyzje. Celem artykułu jest ukazanie wielopoziomowego problemu powszechności występowania i podatności na wszelkie błędy poznawcze w ekspertyzie biegłych kryminalistyków oraz próba usystematyzowania przypadków opisanych w najnowszych badaniach, wykorzystująca strukturę piramidy źródeł błędów poznawczych. Z uwagi na praktyczny aspekt omawianej tematyki w niektórych przypadkach zaproponowano również rozwiązania, które mogłyby usprawnić pracę ekspertów i przyczynić się do jej większej spójności.

Every human being has a cognitive apparatus that he/she uses every day. Due to its limitations, we are susceptible to all kinds of cognitive errors that affect the observation of the world and decision making. Also forensic experts are not immune to external and internal factors that may cause issuing false opinions. The aim of the article is to show the multilevel problem of prevalence and susceptibility to any cognitive biases in the expertise of forensic analysts, and an attempt to systematise the cases described in the latest research works using the pyramid structure of bias sources. As regards the practical aspect of the discussed subject, in some cases solutions were also proposed that could improve the work of experts and contribute to its greater integrity.