Wpływ podatku środowiskowego na emisję gazów cieplarnianych w państwach Grupy Wyszehradzkiej

Rola podatku środowiskowego jako instrumentu oddziaływania na gospodarkę w celu zmniejszenia degradacji środowiska jest przedmiotem badań od wielu lat. W niniejszym artykule głównym celem badawczym jest sprawdzenie, czy zachodzą długookresowe związki (kointegracja) między emisją gazów cieplarnianych, podatkami środowiskowymi oraz produktem krajowym brutto w państwach Grupy Wyszehradzkiej zgodnie z hipotezą środowiskowej krzywej Kuznetsa (EKC) w latach 1995–2018. Sprawdzono również, czy podatek środowiskowy ma wpływ na emisję gazów cieplarnianych. Badając, czy istnieje między zmiennymi modelu długookresowa stabilna zależność (kointegracja), przeprowadzono testy z wykorzystaniem modelu autoregresyjnego z rozkładem opóźnień (ARDL). W drugim etapie zbadano występowanie oraz kierunki związku przyczynowego, wykorzystując wektorowy model korekty błędem (VECM). Testy przeprowadzone za pomocą modelu ARDL potwierdziły kointegrację między zmiennymi tylko w Polsce. Jednak relacje długookresowe między zmiennymi nie są zgodne z hipotezą EKC w kształcie odwróconej litery U. Są one zgodne z hipotezą EKC w kształcie litery U, wskazując, że początkowo wraz ze wzrostem PKB per capita emisja gazów cieplarnianych spada, a po osiągnięciu minimum ponownie rośnie. Badania występowania i kierunku związku przyczynowego za pomocą modelu VECM wykazały w Polsce konwergencję modelu do równowagi długookresowej tylko dla równania, w którym zmienną zależną jest podatek środowiskowy.

The role of environmental tax as an economic instrument to reduce environmental degradation has been under investigation for many years. In this paper, the main research objective is to check whether there were long-term relationships (cointegration) between greenhouse gas emissions, environmental taxes and gross domestic product in Visegrad Group countries under the inverted U-shaped Environmental Kuznets Curve (EKC) hypothesis from 1995 to 2018. It was also checked whether environmental tax has an impact on greenhouse gas emissions. In the first step, the long-run relationship (cointegration) was examined by applying the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) bounds test. In the second step, the causal relationship and direction were tested within the Vector Error Correction Model (VECM) framework. The results of ARDL bounds testing confirmed cointegration between variables only in Poland. However, the long-run relationships between the variables are not consistent with the inverted U-shaped EKC hypothesis. They confirm the U-shaped EKC hypothesis, indicating that greenhouse gas emissions decrease with an increase in GDP per capita. After reaching the minimum, emissions increase again. The test of the causal relationship in Poland indicates the existence of convergence to the long-term equilibrium only for the equation where the environmental tax is the dependent variable.