Polityka taborowa przedsiębiorstw komunikacji trolejbusowej w Czechach i na Słowacji w latach 2004–2014

Komunikacja trolejbusowa w państwach postkomunistycznych Europy Środowo-Wschodniej odgrywa znaczącą rolę. Wśród państw Unii Europejskiej najliczniej reprezentowany jest ten podsystem transportu miejskiego w Czechach, na Słowacji. Szczególnie istotna jest także rola producentów taboru trolejbusowego, których jest niewielu, a jednym z nich jest koncern Škoda w Czechach. Dwa czynniki związane ze znaczną rolą komunikacji trolejbusowej w Czechach i na Słowacji oraz lokalizacją tradycyjnego producenta trolejbusów marki Škoda w Pilźnie, wpłynęły na podjęcie tematu i analizę czynników wpływających na prowadzenie polityk taborowych przez osiemnastu przewoźników trolejbusowych regionu. Jako interesujący uznano wpływ przemian polityczno-gospodarczych na utrzymanie produkcji trolejbusów w Czechach oraz ograniczenie eksportu. Efektywna współpraca głównego producenta trolejbusów marki Škoda z konkurencyjnym Solarisem doprowadziła do monopolizacji rynku przez Škodę. W analizowanym okresie dostarczono do czeskich i słowackich przewoźników trolejbusowych 449 pojazdów wyprodukowanych głównie przez Škodę, ale także Solarisa i SOR we współpracy z DP Ostrawa (później Ekova). Jedynym miastem, które nie prowadziło polityki odnowienia taboru trolejbusowego były słowackie Koszyce. Najwyższy odsetek wymiany trolejbusów na nowe w latach 2004–2014 odnotowano w Cieplicach, Igławie, Mariańskich Łaźniach i Zlinie, a najmniejszy w Brnie. Najwięcej trolejbusów dostarczono do Bratysławy, Pilzna i Zlinu, a najmniej do Chomutowa.

Trolleybus transport in post-communist countries of the Eastern Europe plays a significant role. Among the EU countries this type of urban transport subsystem is mostly represented in countries such as the Czech Republic and Slovakia. There are not many trolleybus’ producers so that their role is particularly important. One of the most recognized is Škoda in the Czech Republic. Two factors related to the trolleybus transport indicates significant role of public transport in the Czech Republic and Slovakia. The location of the traditional trolleybus producer Skoda in Plzen affected the author to choose this subject matter to consider and to make analysis of the factors influencing the vehicle policies by eighteen trolleybus carriers of the region. The impact of political and economic changes on maintaining production of trolleybuses in the Czech Republic and limiting exports is considered to be worthwhile. Effective cooperation between Škoda, major producer of trolleybuses, with a competitive Solaris led to the monopolization of the market by Škoda. In the analyzed period 449 vehicles have been delivered to the Czech and Slovak trolleybus companies manufactured primarily by Skoda, but also Solaris and SOR in collaboration with the DP Ostrava (later EKOVA). The only city that has not carried a trolleybus fleet renewal policies - is the Slovakian city - Kosice. The highest percentage of replacement trolley bus vehicles with the new ones in the years 2004-2014 was recorded in Teplice, Jihlava, Marianske Lazne and Zlin, while the lowest percentage was noticed in Brno. The largest amount of trolleybuses have been delivered to Bratislava, Pilsen and Zlinu, and the smallest number of vehicles has been contracted to Chomutov.