Logika interwencji w projektach inżynierskich

W latach 90. pod przewodnictwem Komisji Europejskiej wypracowane zostały zasady budowania projektów oparte na tzw. ramie logicznej (Logical Framework Approach – LFA). Zasady te opracowano z myślą o kontroli efektywności systemu dopłat do inwestycji infrastrukturalnych w krajach członkowskich. W ostateczności formuła LFA w niewielkim stopniu utrwaliła się w pragmatyce wykorzystania tych środków po rozszerzeniu Unii o nowe kraje członkowskie. Obserwując procesy inwestycyjne w transporcie wsparte środkami unijnymi i zasadami Niebieskiej Księgi, postrzega się zasadnicze rozbieżności pomiędzy osiągniętymi efektami tych projektów a ich skutkami – zarówno w skali makroekonomicznej, jak lokalnej. Wbrew nadziejom nie rozwiązują one w sposób trwały zasadniczych problemów transportu i jego sytuacji. Problem LFA jest uniwersalny w sytuacjach, w których inwestycje lokalne budowane są ze znacznym udziałem publicznych środków zewnętrznych i w systemach finansowania, w których liczba takich inwestycji oraz środków jest znaczna. W skali makroekonomicznej wskazano na podobieństwo systemu unijnego do chińskich procedur cesji środków na inwestycje lokalne (Local Government Investments Systems) i ich wpływ na wzrost długu wewnętrznego Chin. Definiując ścisły związek pomiędzy trafną, przyczynowo-skutkową diagnozą sytuacji a realizacją celów ogólnych i generalnych projektów w formule logiki interwencji, przedstawiono dwa pozytywne przykłady (problem – działanie – efekt). Generalną tezą artykułu jest postulat wprowadzenia formuły logiki interwencji jako atrybutu projektów transportowych obok lub w ramach studiów wykonalności projektów. Artykuł jest zaktualizowaną i zmodyfikowaną wersją prezentacji z IX Konferencji nt. „Problemy komunikacyjne miast w warunkach zatłoczenia motoryzacyjnego”.

The principles of using the logical framework approach (LFA) in the planning of projects were worked out in the 1990s under the leadership of the European Commission. Based on the observations of investment projects in the transport sector relying on the EU funding and following the principles of the Blue Book, essential discrepancies between the outcomes of these projects and their consequences, both in macroeconomic and local scale, have been identified. Contrary to hopes they have not provided a permanent solution to fundamental transport issues and its situation. In the macroeconomic scale, the situation was compared to the analysis of the effects of Chinese local government investments systems on the increase of China’s national debt. By defining a strict relation between an accurate, cause and effect diagnosis of the situation and the realization of general objectives and general projects under the intervention logic formula, two positive examples were presented (problem –action – effect). Generally, the article postulates to introduce intervention logic as an attribute of transport projects, additionally to, or within the framework of feasibility studies.