Mobilność na obszarze miejskim w ochronie środowiska

W pracy odniesiono się do zagadnienia ochrony środowiska miejskiego w wymiarze społecznym, środowiskowym i ekonomicznym. Wyszczególniono w postaci systemowej mobilność na obszarze miejskim jako element istotny dla ochrony środowiska miejskiego. Przedstawiono strukturę systemu mobilności na obszarze miejskim, w której wyróżniono dwa podsystemy, tj. podsystem aktywności użytkowników obszarów miejskich oraz podsystem transportu miejskiego. W każdym z tych podsystemów wskazano na elementy istotne dla mobilności na obszarze miejskim. W podsystemie aktywności użytkowników obszarów miejskich wyróżniono: indywidualne, społeczne i ekonomiczne potrzeby użytkowników obszarów miejskich oraz zachowania komunikacyjne użytkowników obszarów miejskich. Natomiast w podsystemie transportu miejskiego wyróżniono: popyt na podróże na obszarze miejskim i podaż transportu na obszarze miejskim. Analizie poddano proces kształtowania zachowań komunikacyjnych użytkowników obszarów miejskich. Zwrócono uwagę na instrument edukacyjny w tym procesie, który określono w postaci trzech powiązanych ze sobą etapów edukacyjnych. Analizowane zachowania komunikacyjne odniesiono do wybranego obszaru miejskiego, na którym były przeprowadzone badania struktury podróży miejskich. W badaniach tych przeanalizowano podróże piesze i nie piesze. Szczegółowej analizie poddano podróże indywidualnymi i zbiorowymi środkami transportu i podróże multimodalne. Wskazano na negatywny wpływ na środowisko podróży realizowanych samochodami osobowymi.

The present study covers the issue of urban environment protection that is considered on three sustainability planes, i.e. environmental, social and economic planes. Mobility in urban areas was distinguished in a system form as one which is essential to the protection of the urban environment. The structure of the system of mobility in urban areas was presented, where two sub-systems were distinguished, namely the activity system of the urban area users and the city transport system. In both sub-systems, the individual modules (the spatial development of urban areas, communicational behaviours of urban area users, demand for transport, transport supply) were indicated as of importance to the research conducted. The formation process of communication behaviours of urban area users was analysed. Attention was drawn to the educational instrument in this process, which was defined in the form of three interrelated educational stages. The communication behaviours analysed were related to a selected urban area, where investigations into the structure of urban travel were conducted. In these investigations, walking and non-walking travel were analysed. A detailed analysis covered travels with individual and public means of transport as well as multi-modal travels realized in the area in question. A negative impact on the urban environment was indicated of travels realized with passenger cars.