Przeobrażenia tekstowe w pieśniach adwentowych i bożonarodzeniowych zamieszczonych w Śpiewniku kościelnym M.M. Mioduszewskiego (1838) oraz w Śpiewniku kościelnym J. Siedleckiego (2015)

Podjęte badania komparatystyczne dotyczą repertuaru pieśni adwentowych i kolęd zawartego w dwóch wybranych śpiewnikach. W ciągu niemal 200 lat dokonano w pieśniach wielu zmian tekstowych. Obejmują one zmianę szyku, wymianę wielu słów na inne, zastępowanie nowym brzmieniem całych zwrotów i wersów oraz korekty w liczbie zwrotek. Zauważa się przede wszystkim tendencje do uwspółcześniania tekstów dawnych i redukcję strof. Zachodzące procesy nie są wynikiem naturalnej ewolucji języka, ale rezultatem ingerencji pojedynczych osób. Z wieloma skutkami zaistniałych interwencji trudno się zgodzić. Skalę przeobrażeń wybranej grupy pieśni i wiążące wnioski można będzie w sposób pełniejszy określić dopiero po przeprowadzeniu studiów porównawczych dotyczących melodyki i rytmiki pieśni.

The comparative research undertaken concerns the repertoire of Advent songs and Christmas carols contained in two selected songbooks. Over the course of almost 200 years many textual changes have been made to the songs. These include changing the order, exchanging many words for others, replacing whole phrases and verses with new wording, and corrections in the number of stanzas. The tendency to modernise old texts and to reduce stanza is particularly noticeable. These processes are not the result of the natural evolution of language, but the result of the intervention of individuals. It is difficult to agree with many of the consequences of these interventions. The scale of transformation of the selected song group and the conclusions can only be more fully determined after a comparative study of the melody and rhythm of the songs.