Theologie, Religionswissenschaft und theologischer Unterricht. Einige immer neu zu entdeckende Gedankensplitter

Die folgenden Gedanken wollen nicht den Anspruch auf Neuigkeit und Erfindung erheben, es kann wohl sein, dass einige, sogar die meisten von ihnen für viele als überholt erscheinen. Doch denke ich, im theologischen Unterricht muss man sie überlegen und mit den künftigen Pfarrern, Religionslehrern und Katecheten und Gemeindemitarbeitern teilen um ihnen die Besonderheit und Unentbehrlichkeit ihres Berufs und Berufung bewusst zu machen. Dietrich Bonhoeffer sowie das Projekt Weltethos und die neuen Atheisten sind uns schon dazu zur Hilfe gekommen.

W artykule zebrano kilka refleksji, uznanych przez autora za ważne w kontekście religijności i religii w kształceniu teologicznym. Z pierwszej części płynie wniosek, że przyszli księża, osoby pracujące w Kościele i nauczyciele religii muszą zdawać sobie sprawę, że zawsze będą stykać się z pytaniami o źródła religijności, człowieczeństwa i moralności. Kluczową kwestią jest pytanie kim jest istota ludzka. W drugiej części autor udziela odpowiedzi na pytanie o znaczenie obiektywizmu dla religioznawstwa i czym się on różni w teologii. Nie można go utożsamiać z agnostycyzmem czy nawet ateizmem. Każdy, kto studiuje teologię, musi zapoznać się z innymi religiami, uwzględniając ich kontekst i źródła, wykazując maksimum zrozumienia i empatii, które nie muszą oznaczać zgody. Takie racje prowadzą nas do trzeciej części artykułu, gdzie mowa o dialogu międzywyznaniowym i ekumenicznym. Kontaktu osobistego nie zastąpi nawet najbardziej aktualna literatura. Dialog nie oznacza rezygnacji z samego siebie, bo dialog wtedy nie byłby uczciwy. Zasady rządzące dialogiem ekumenicznym (tzn. międzywyznaniowym) są zasadniczo takie same, choć zdecydowanie bardziej łączą niż dzielą uczestników dialogu. Krótko mówiąc – jesteśmy poszukiwaczami prawdy. W podsumowaniu autor zawarł dziewięć stwierdzeń.

The author collected a few insights which he would consider as important concerning religiosity and religions in theological education. According to the first part it should be clear for future pastors, church workers and teachers of religion that they are always challenged by the question of the origin of religiosity, humanity and morality. The key question lying behind these is: What is the human being as such? The second part deals with the question of what objectivity in religious studies means and how much it is different in theology. It cannot be identified with agnosticism or even atheism. Any student of theology has to study other religions in their context, the history of their origins with utmost understanding and empathy which need not necessarily mean agreement. This leads to the third part on interreligious and ecumenical dialogue. Personal contacts cannot be substituted even with the best up-to-date literature. Dialogue does not mean self-abandonment, because that would make it unserious. Principles in ecumenical, i.e. inter-church dialogue are basically the same, although it is much more what unites than divides the partners. Briefly: we are truth-seekers. Finally a conclusion is summed up in nine theses.