Twórca utworu naukowego w orzecznictwie sądów ubezpieczeń społecznych

Definicja twórcy wynikająca z ustawy o prawie autorskim1 jest zupełnie inna aniżeli definicja twórcy zawarta w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Specyficzna i wąska definicja twórcy obowiązująca w prawie ubezpieczeń społecznych wyklucza możliwość, aby autorzy utworów naukowych podlegali ubezpieczeniom społecznym jako twórcy. Z uwagi na powszechność i przymusowość ubezpieczenia społecznego konieczne staje się wskazanie innej podstawy podlegania tym ubezpieczeniom. W przypadku twórców dzieł naukowych wykonujących pracę, której efektem jest powstanie utworu o charakterze naukowym lub dydaktycznym, w orzecznictwie przyjmuje się, że na potrzeby ubezpieczeń społecznych są oni traktowani: po pierwsze, jako pracownicy; po drugie, jako osoby wykonujące czynności na podstawie umowy o świadczenie usług; bądź po trzecie, jako wykonawcy umowy o dzieło. W artykule omówiono orzecznictwo sądów ubezpieczeń społecznych dotyczące twórców utworów naukowych i dydaktycznych.

A definition of an author resulting from the Law on Copyright is completely different than the definition of an author contained in the Act on the social insurance system. The specific and narrow definition of an author in force in the social insurance law excludes the possibility for authors of academic works to be subject to social insurance as authors. Due to the universal and compulsory character of social security it becomes necessary to identify another base for being subject to this insurance. For authors of academic works performing work which results in the creation of a work of an academic or teaching nature, the case law assumes that for the needs of social insurance they are treated: firstly, as employees; secondly, as persons performing acts on the basis of a service contract; or thirdly, as a performer of a contract for a specific task. The paper discusses the current rulings of social insurance courts concerning authors of academic and teaching works.