Propozycje terminologiczne z zakresu architektury i budownictwa w Budowie kościołów Piotra Aignera (1825)

W artykule poddano analizie słownictwo specjalistyczne z zakresu architektury wyekscerpowane z Budowy kościołów Piotra Aignera. Ustalono, że 38 nazw (31% badanego materiału) to neologizmy Aignera odpowiadające łacińskim terminom architektonicznym (np. głownik to odpowiednik łac. capitellum; łęk to odpowiednik łac. arcus), nieznane XIX-wiecznej polszczyźniei nieupowszechnione w latach późniejszych. Wykazano, że tworzenie nowych, rodzimych nazw specjalistycznych z zakresu architektury w czasach zaborów należy odczytywać jako przejaw puryzmu językowego, świadectwo traktowania języka jako podstawowego czynnika kształtującego tożsamość narodową.

In the article there is an analysis of specialised vocabulary from the sphere of architecture excerpted from Budowa kościołów written by Piotr Aigner. According to the research 38 names (31% of the investigated material) are neologisms created by Aigner, which are equivalents or translations of their Latin architectural terms (for example, głownik is an equivalent of the Latinword capitellum; łęk – the Latin word arcus), which had not occur in the 19th-century Polish language and were not disseminated later. As it seems creating new speciallised native names in the sphere of architecture when Poland was divided by foreign invaders may be interpreted as a kind of language purism, an example of treating the language as a basic factor that shapes the national identity.