Remarks on the treaty of 20 March 1289 between the Brandenburg Margraves of the Johannine line and Prince Vitslav II of Rügen, and the place of this agreement in the plans to seize Gdańsk Pomerania after the death of Mestwin II

20 marca 1289 r. w Prenzalu princeps rugijski Wisław II zawarł układ z margrabiami brandenburskimi wywodzącymi się z linii joannickiej: Ottonem IV ze Strzałą i Konradem. Umowa dotyczyła równego podziału Pomorza Gdańskiego, które zamierzano opanować po śmierci Mściwoja II. Zawierała też klauzule dotyczące możliwości pozyskania na drodze pokojowej lub militarnej ziemi sławieńskiej. Operację jej przejęcia przeprowadzić miał Wi- sław II. Margrabiowie brandenburscy Otton IV i Konrad zobowiązali się do militarnego i finansowego wspomożenia Wisława II w tym przedsięwzięciu. Po zajęciu ziemi sławieńskiej Wisław II zgodził się zapłacić margrabiom 3050 grzywien srebra. Układ prenzlawski kilkakrotnie był już omawiany w literaturze przedmiotu. Z jakiegoś jednak powodu rozwój badań nad relacjami między Brandenburgią i Pomorzem nie pogłębił znajomości jego treści w literaturze przedmiotu. W niektórych punktach można wręcz mówić o regresie w znajomości postanowień umowy prenzlawskiej. Z tego powodu w niniejszym artykule starano się wskazać uproszczenia, które przyczyniły się do coraz słabszej recepcji układu w świadomości współczesnych badaczy. Wydaje się, że układ prenzalawski powinien być rozpatrywany na tle prawa lennego funkcjonującego w Rzeszy Niemieckiej. Zawarły go strony, które owe prawo uznawały i je respektowały. Dzięki temu być może daje się wyjaśnić konieczność zapłaty margrabiom brandenburskim przez Wisława II, po zajęciu przez niego ziemi sławieńskiej.

On 20 March 1289 in Prenzlau, the Rugian Prince Vitslav II concluded a treaty with the Brandenburg Margraves from the Johannine line: Otto IV “with the Arrow” and Conrad. The agreement concerned an equal division of Gdańsk Pomerania, which was intended to be seized after the death of Mestwin II. It also contained clauses regarding the possibility of acquiring the Sławno land by peaceful means or by force. Its takeover was to be handled by Vitslav II. The Brandenburg Margraves, Otto IV and Conrad, committed themselves to military and financial support of Vitslav II in this undertaking. After seizing the Sławno land, Vitslav II agreed to pay the Margraves 3,050 silver marks. The Treaty of Prenzlau has been discussed several times in the literature of the subject. However, for some reason the development of research on the relationship between Brandenburg and Pomerania has not broadened the knowledge of its content in the literature on the subject. With regard to some items, one can even speak of a re- gression in the knowledge of the provisions of the Treaty of Prenzlau. For this reason, this study attempts to indicate the simplifications that contributed to the ever-rudi- mentary knowledge of the agreement in the works of contemporary researchers. It seems that the Prenzlau Treaty should be considered in the light of the fief law functioning in the German Reich. It was concluded by the parties that recognized and respected this law. This fact possibly explains why it was necessary for Vitslav II to pay the Brandenburg Margraves a fee after the seizure of the Sławno land.