Współrzędnościowe pomiary kół zębatych walcowych

Kołom zębatym, jako elementom odpowiedzialnym za przenoszenie ruchu, stawiane są coraz większe wymagania dotyczące ich dokładności wykonania. Przemysł samochodowy i lotniczy oprócz wymogów dokładności geometrycznej stawia warunki na dokładność kinematyczną a w najbliższej perspektywie dynamiczną. Prace prowadzone w Zakładzie Metrologii i Systemów Pomiarowych dotyczą zarówno analizy dokładności pomiarów geometrycznych kół zębatych, jak również odchylenia kinematycznego i dynamicznego przekładni zębatych. W artykule przedstawiono szczegółową analizę dokładności pomiarów współrzędnościowych kół zębatych wraz z porównaniem z pomiarami na specjalizowanych maszynach pomiarowych do kół zębatych. Na podstawie przeprowadzonych badań, analiz i symulacji przedstawiono ogólną postać błędów pomiarów współrzędnościowych i przedstawiono wytyczne dotyczące możliwości zastosowania odpowiedniej klasy maszyn współrzędnościowych do pomiaru kół zębatych walcowych wykonanych w określonych klasach dokładności.

The gears are responsible for transmission of movement, and their accuracy requirements are going higher. The motor and plane industry apart of geometrical accuracy emphasizes conditions on the cinematic accuracy, and in close perspective on the dynamic accuracy. The researches of the Division of Metrology and Measurement System are directed not only towards the higher accuracy of gears geometry measurement, but also towards the measurement of cinematic and dynamic deviations. In the paper, the detailed analysis of the accuracy of coordinate measurement of gears compared with the measurement using specialized gears measurement devices have been carried out. The performed researches and analysis led to the general conclusions on the coordinate gears measurement inaccuracy. The recommendations on the application of appropriate coordinate measuring machine accuracy class for the measurement of cylindrical gears with particular tolerance, have been presented, too.