Perspektywy wykorzystania zdobyczy medycyny regeneracyjnej w otorynolaryngologii

Obiektem badań medycyny regeneracyjnej jest poszukiwanie komórek macierzystych dających możliwość ich bezpiecznego i efektywnego wykorzystania do regeneracji uszkodzonych tkanek i narządów. Pluripotencjalne komórki macierzyste wydają się być idealne do tego celu. Posiadają one bowiem zdolność do różnicowania się w komórki wszystkich trzech listków zarodkowych (ekto-, mezo- i endodermy). Jednym ze źródeł ich pozyskiwania są zarodki. Od wielu lat podejmowane są – bezowocne – próby zastosowania embrionalnych komórek macierzystych izolowanych z zarodków. Duże kontrowersje etyczne wokół tej metody zmusiły jednak naukowców do poszukiwania innych, nie wzbudzających wątpliwości etycznych, źródeł pluripotencjalnych komórek macierzystych. Zaproponowaną, bardziej obiecującą alternatywą dla komórek izolowanych z zarodków, są indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste. Niestety, zarówno embrionalne komórki macierzyste, jak i indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste, wykazują skłonność do niestabilności genetycznej, która prowadzi do tworzenia potworniaków. Równolegle w badaniach klinicznych podejmowane są próby wykorzystania w regeneracji narządów miąższowych komórek macierzystych izolowanych z dojrzałych tkanek, np. szpiku kostnego czy tkanki tłuszczowej. Niestety dla większości z tych komórek brakuje przekonujących dowodów, że mogą odtwarzać uszkodzone narządy miąższowe. Medycyna regeneracyjna coraz większym zainteresowaniem cieszy się w terapiach otorynolaryngologicznych. Wysiłek naukowców wkładany jest w opracowanie skutecznej metody stymulacji (w warunkach in vitro) pluripotencjalnych komórek macierzystych izolowanych z dojrzałych tkanek w taki sposób, by mogły różnicować się w samoodnawialne progenitorowe komórki macierzyste, które zachowywałyby swój potencjał po przeszczepie do biorcy (np. w leczeniu zaburzeń równowagi czy utraty słuchu). Ponadto obiecujące wydają się metody wykorzystania potencjału komórek macierzystych w inżynierii tkankowej, coraz efektywniej wprowadzanej jako terapie kliniczne.