Orzekanie kar nieizolacyjnych zamiast kary pozbawienia wolności (art. 37a k.k.)

Przedmiotem opracowania jest wprowadzona do Kodeksu karnego nowelą z dnia 20 lutego 2015 r. regulacja umożliwiająca orzeczenie kary grzywny albo kary ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4, w przypadku, gdy przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat (art. 37a k.k.). Szczegółowe rozważania poświęcono funkcji ORZEKANIE KAR NIEIZOLACYJNYCH ZAMIAST KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI... 143 IUS NOVUM 4/2016 normatywnej tego przepisu. Zdaniem autorki, art. 37a k.k. dookreśla ustawowe zagrożenia za niektóre występki; nie stanowi on natomiast podstawy dla wyprowadzenia dyrektywy sądowego wymiaru kary skłaniającej sądy do orzekania zamiast kary pozbawienia wolności kar nieizolacyjnych. Zakres zastosowania art. 37a k.k. jest szeroki i nie ogranicza się wyłącznie do zagrożeń karą pozbawienia wolności umieszczonych w sankcji jednorodzajowej. Autorka podziela także pogląd Sądu Najwyższego, iż w wypadku skorzystania z rozwiązania przewidzianego w art. 37a k.k. konieczne jest – zgodnie z art. 413 § 1 pkt 6 k.p.k. – powołanie tego przepisu w podstawie wymiaru kary, obok przepisu części szczególnej Kodeksu karnego. Zaniechanie wskazanego postąpienia ocenić trzeba jako obrazę prawa proceduralnego. Z reguły zaniedbanie tej powinności nie sposób jednak ocenić w perspektywie rażącego i mogącego mieć istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia prawa.

The article discusses the regulation introduced to the Criminal Code by the amendment of 20 February 2015 allowing for ruling a fine or limitation of liberty as laid down in Article 34 § 1a (1) or (4) in case a committed crime carries a penalty of imprisonment of up to eight years (Article 37a CC). Special consideration is devoted to the normative function of the provision. In the author’s opinion, Article 37a CC precisely determines statutory penalties for some misdemeanours. However, it does not constitute a basis for the introduction of a directive of a judicial penalty administration encouraging courts to issue non-custodial penalties instead of imprisonment. The scope of application of Article 37a CC is broad and is not limited only to the penalty of imprisonment within the fixed-type sanctions. The author shares the opinion of the Supreme Court that in case of application of Article 37a CC it is necessary, in accordance with Article 413 § 1 (6) CPC, to refer to this provision to indicate the basis for penalty administration, and a provision of the Special Issues Section of the Criminal Code. Omission to do that should be treated as contempt of procedural law. However, failure to fulfil this duty cannot be assessed from the perspective of flagrant law violation that can substantially affect a judgement.