Historia zakonów jako wkład do teorii organizacji pozarządowych

W artykule przedstawiono historyczne zakony jako formy oddolnej samoorganizacji. Różnorodność tych inicjatyw w zakresie zarówno testowanych struktur organizacyjnych, jak i obszarów działania, a także w wymiarze dziejów dużych międzynarodowych organizacji zakonnych i działań poszczególnych lokalnych wspólnot klasztornych, może pomóc w lepszym rozumieniu istoty funkcjonowania organizacji społecznych dzisiaj. Kwestie takie jak długofalowa perspektywa oceny działań czy ich charakter misyjny to w dzisiejszych organizacjach tematy drugoplanowe, choć być może to właśnie one decydują o rzeczywistym znaczeniu działalności społecznej. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka aspektów tradycji organizacji zakonnych, które mogą stać się podstawą analizowania aktywności obywatelskiej z punktu widzenia nie tylko skuteczności w krótkiej perspektywie, ale także rozwoju instytucjonalnego i rezultatów działania w wymiarze rozwoju społecznego.

This paper presents historical religious orders as forms of grass-root self-organization. The diversity of those initiatives, both in terms of the tested organizational structures, areas of activity, as well as the history of large international order organizations and activities of particular local monastery communities may help us to better understand the essence of how social organizations operate today. Topics such as long-term perspective of the assessment of activities or their mission-oriented nature are secondary areas of interest in today’s organizations, although they may actually decide on the factual meaning of social activity. The purpose of this paper is to draw attention to several aspects of the tradition of order communities which can provide a starting point for analysis of civic activities not only in regards to short-term effectiveness, but also institutional development and effects on social development.