Socjologia wizualna kluczem do (samo)poznania

Konstytuowanie się nauk społecznych jako dyscyplin akademickich często wiązało się z adaptowaniem przez nie naturalizmu metodologicznego – metod i technik stricte pozytywistycznych, ze stosowaniem eksperymentu, odwoływaniem się w wyjaśnianiu do biologii czy zaprzęganiem zaawansowanego wnioskowania statystycznego do analizy wyników. W odróżnieniu od choćby psychologii, socjologia rozwinęła się w kierunku, który zaowocował jakościowym zwrotem, w konsekwencji którego nadano rozumiejącemu podejściu badawczemu i „miękkim” technikom (jak techniki wizualne) naukową legitymizację i uznanie osiąganych w ten sposób wyników za równie cenne. Artykuł ma na celu pokazanie, że niektóre istotne współcześnie problemy badawcze mogą być w pełni wyjaśnione tylko dzięki zastosowaniu owych „miękkich” metod, w szczególności zyskujących w socjologii ostatnich dwóch dekad ogromną popularność technik wizualnych. Głównym wyzwaniem tej metodologii jest dziś zachowanie intersubiektywności przekazu i trudny balans wynikający z unikania popadnięcia w całkiem subiektywną interpretację obrazu z jednej strony oraz trywialność wniosków (wynikających ze zbyt restrykcyjnej analizy treści) z drugiej. Na przykładzie własnych badań dotyczących tożsamości, gustu i wartości młodych dorosłych, analizowanych przez pryzmat ich stylów ubioru, poruszam także wątek autorefleksyjności oraz większej sprawczości w twórczym konstruowaniu i komunikowaniu swojego „ja”, które te techniki badawcze i wyniki tak prowadzonych badań dają samym respondentom.

When social sciences were at their early stage as academic disciplines, what followed was adapting methodological naturalism by their theorists and researchers. Social scientists were often using methods and techniques “borrowed” from scientific positivism, such as experiments, biologically driven explanations or advanced statistics – that still dominate in disciplines like psychology. On the contrary, contemporary sociologists prove that the so called qualitative turn or “everyday life turn” was necessary to understand contemporary people and culture – searching for new methods and approach. My presentation will show the advantages of such perspective, I will present techniques of using and interpreting photographs to reach complex and authentic data on young adults (ones living in a computerized and thoroughly iconized world of contemporary popular, postmodern culture) on hard to reach questions of their self-identity, attitudes and preferences or shared values. I will try to prove how visual methodology such as photo elicitation interview and analysis of picture. My thesis will be supported and exemplified by my own research results (on how self-identity is constructed and presented by a personal clothing style).