Ryzyko dysleksji w przebiegu chorób alergicznych u dzieci

Risk estimation of dyslexia is the first diagnostic stage accompanying the psychological and pedagogical observation of the child who starts his/her education. The aim of this stage is to diagnose early the child with learning skills disorders. Though the preventive character of the test explains its commonness, the multitude of factors inducing the early symptoms of dyslexia may constitute a diagnostic problem. As the estimation of the risk of dyslexia is based on screening, it focuses mainly on the displayed symptoms. The paper estimates the risk of dyslexia in the group of children diagnosed with allergies. According to this concept, there is a strong dependence between the chromosomes conditioning dyslexia and lateralization and the chromosomes responsible for the immunity on the human organism. Since the variables mentioned above have not been taken yet into account in the research done in Poland, it is reasonable to set up a systematic approach for a large-scale study especially in the face of growing number of diagnoses with allergy. However, the issue of the nosological diversity of various allergies in the context of statistical difference between them and the risk of dyslexia still remains an open question.

Ocena ryzyka dysleksji stanowi pierwszy etap diagnostyczny towarzyszący obserwacji psychologicznej i pedagogicznej dziecka rozpoczynającego naukę, którego celem jest wczesne rozpoznanie specyficznych trudności w uczeniu się. O ile powszechność wykonywania tego badania jest uzasadniona ze względu na jego prewencyjny charakter, o tyle duży problem diagnostyczny stanowi uwzględnienie wszystkich czynników, które mogą powodować pojawienie się wczesnych symptomów dysleksji. Ponieważ ocena ryzyka dysleksji ma charakter przesiewowy, to koncentruje się głównie na objawach, które wykazuje dziecko, natomiast odrębnym problemem pozostaje nadal określenie grup szczególnego ryzyka, a przez to uwzględnienie specyficznych predyktorów wystąpienia w późniejszym okresie rozwojowym dysleksji właściwej (rozpoznanie F81.0 wg klasyfikacji ICD-10). Artykuł przybliża koncepcje teoretyczne, które podkreślają związki między zaburzeniami odporności a dysleksją i wskazuje na potrzebę realizacji oceny ryzyka dysleksji w grupie rozpoznań chorób alergicznych u dzieci. W przypadku dzieci z rozpoznaną chorobą alergiczną szczególną potrzebę działań profilaktycznych uzasadnia koncepcja dysleksji, która opiera się na etiologii zaburzenia uwzględniającej współwystępowanie skrzyżowanej lub jednorodnej lewostronnej lateralizacji i choroby alergicznej. Zgodnie z nią nieprawidłowe oddziaływanie na rozwój organizmu genów odpowiedzialnych za odporność organizmu warunkuje dysleksję i nietypową asymetrię czynnościową. Ponieważ wymienione zmienne nie były uwzględnione do tej pory w badaniach krajowych, to wobec rosnącej liczby rozpoznań chorób alergicznych uzasadniona jest konieczność wypracowania podstaw metodologicznych do przeprowadzenia przekrojowych badań. Pytaniem otwartym pozostaje nadal kwestia zróżnicowania nozologicznego chorób alergicznych w kontekście statystycznej istotności różnic między nimi i ryzykiem dysleksji. Istotne jest więc omówienie teoretycznych i praktycznych podstaw oraz przesłanek wskazujących na współwystępowanie zaburzeń odporności i ryzyka dysleksji, co z jednej strony czyni przedstawiany artykuł jedynie przyczynkowym, ale jednocześnie nadaje mu charakter przybliżający mało znane w Polsce trendy pojawiające się w światowych badaniach psycho-neuroimmunologicznych.