Czytanie pamięci – doświadczenie – emocje. Narracje literackie dla młodego czytelnika – teoria i praktyka odbioru (Rutka Joanny Fabickiej)

Artykuł opiera się na badaniach empirycznych związanych z czytaniem, doświadczeniem i emocjami, prowadzonych w szkołach podstawowych od kilku lat. Egzemplifikacją dla badań empirycznych stała się, w tym przypadku, polisensoryczna, ale i poetycka ze względu na obrazowanie świata – baśniowa narracja literacka o zagładzie, o odzyskiwaniu straconego dzieciństwa, utrzymana w poetyce realizmu magicznego opowieść Joanny Fabickiej Rutka (2016). Książka porusza tematy dialogu pokoleń, przyjaźni, siły wyobraźni, pamięci, rozumienia, nazwania i oswojenia emocji, samotności i lęku przed śmiercią, a także ukazuje problem rozliczenia z trudną przeszłością (tu: wojenną traumą), odpowiedzialności dorosłych oraz dorastania do marzeń. Wizualizacja efektów i afektów fragmentów narracji oraz metaforyzacja obrazów wzmacnianych doświadczeniem rzeczywistym – jak zauważono – może wpływać na emocjonalne zaangażowanie czytelnika oraz wywierać wpływ na konstruowanie przez niego nowych znaczeń i sensów utworu, co przekłada się w tym przypadku na wspomaganie rozumienia, kształtowanie wyobraźni i formułowanie etycznej refleksji nad światem.

The article is based on empirical research related to reading, experience and emotions, conducted in primary schools for several years. The story of Joanna Fabicka Rutka (2016) has become the exemplification for the mentioned empirical research. A polysensory, but also poetic in the illustration of the world, fairytale literary narrative about the destruction and the recovery of a lost childhood, kept in the poetics of magical realism. The book deals with the topics of dialogue between genders, friendship, the power of imagination, memory, understanding, naming and tame emotions, loneliness and fear of death. The book also shows the problem of settling with a difficult past (here: war trauma), the responsibility of adults and growing up to dreams. Visualization of the effects and affect of narrative fragments and metaphorisation of images reinforced by real experience, as noted in the story, may affect the reader’s emotional involvement and influence the construction of new meanings and meanings of the work, which all translates into support of understanding, shaping the imagination and ethical formulation of reflection on the world.