Notariusz jako instytucja obowiązana w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (omówienie niektórych zagadnień)

Jedną z instytucji obowiązanych zobligowanych do przekazywania informacji na rzecz Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o podejrzeniu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu jest notariusz. Nowa ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (nUoP) nie przewidziała jako instytucji obowiązanej zastępcy notariusza. Instytucja ta została wprowadzona do ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie w art. 76. W niektórych sytuacjach zastępca notarialny wykonuje zadania „jak notariusz”, tym samym powinien być również zobligowany do wykonywania obowiązków określonych w nUoP. Nie oznacza to jednak, że w tej sytuacji pozostaje on także „instytucją obowiązaną w rozumieniu nUoP”. Ta swoista dysfunkcja pomiędzy wskazanymi przepisami, powodująca niepewność sytuacji prawnej oraz lukę w systemie AML/CFT, wymusza potrzebę ujednolicenia rozwiązań i ustanowienia również zastępcy notarialnego – instytucją obowiązaną.

There is no doubt that notaries should be one of the obligated institutions within the meaning of Act on Counteracting Money Laundering and Financing Terrorism. The tasks imposed on the obligated institutions are not limited only to reporting certain information, but they also include taking preventive actions that make it impossible to commit an offense under article 165a or 299 of the Criminal Code. Such a task also rests with notaries in regard to their status based not only on IV DAML and the 1 March 2018 Act on Counteracting Money Laundering and Financing Terrorism but also on the final of the FATF guidelines. The 1 March 2018 Act on Counteracting Money Laundering and Financing Terrorism has adopted a more rational model of cooperation between notaries and the General Inspector (subject/subject) in relation to the previous solutions. Granting a power of attorney by a current notary to a person employed in a law firm without the rights of a notary public, e.g. an employee (without the right to perform notarial activities) does not exempt from the duties and liability of the notary himself on the basis of the 1 March 2018 Act on Counteracting Money Laundering and Financing Terrorism finance regulations. To the contrary, the problems of responsibility and duties remain based on the action of the appointed notary’s deputy in the absence of a notary public. Thus, one should consider whether the scope of being an obligated institution should not extend to the deputy notary as well, since this occupation owns and exercises a number of powers identical to the activities of the notary himself and in a unique situation (article 21-1 the Law on Notarial), it operates „like a notary public”. This issue, due to the lack of national option, should be in compliance with EU regulations.