Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości

INTRODUCTION There so far have been no psychological studies on stress coping strategies used by prelingually deaf individuals. Assessment of the efficacy of coping in confrontation with stress is of key importance in the case of persons with a handicap, such as prelingual deafness, and enables one to propose them an adequate offer of hearing and speech (re)habilitation, including psychological intervention. The aim of this study was to compare prelingually deaf adult cochlear implant (CI) users with hearing individuals in terms of stress coping strategies taking account of CI experience, the use of sign language and socio-demographic variables. MATERIAL AND METHODS Study was conducted by post and involved 79 persons with prelingual deafness aged 19–62 years, using CIs implanted after 18 years of age, for whom the response ratio was 63.3%, and hearing persons. An inquiry form and Brief COPE questionnaire were used. RESULTS Prelingually deaf CI users more seldom than hearing persons use active coping, also they less often use psychoactive substances, while they more often use behavioral disengagement. Sex, age, marital (partnership) status and work significantly influence the coping strategies used. Longer CI experience is related to using self-blame and turning to religion more seldom. Individuals who use sign language significantly less often use venting as a stress coping strategy. CONCLUSIONS Stress coping strategies used by prelingually deaf CI users differ significantly from those used by hearing persons as well as postlingually deaf CI users. It is therefore not expedient to treat CI users as a homogenous group irrespective of the deafness etiology, particularly in planning rehabilitation management and in research.

W S T Ę P Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną nie były, jak dotąd, przedmiotem badań psychologicznych. Ocena skuteczności radzenia sobie w konfrontacji ze stresem nie tylko odgrywa ważną rolę w przypadku osób z niepełnosprawnością, jaką jest głuchota prelingwalna, ale także pozwala zaproponować adekwatną ofertę w zakresie rehabilitacji słuchu i mowy, w tym interwencji psychologicznej. Celem badań jest porównanie osób dorosłych prelingwalnie ogłuchłych z implantem ślimakowym (cochlear implant – CI) z osobami słyszącymi w zakresie strategii radzenia sobie ze stresem (coping), z uwzględnieniem czasu korzystania z CI, znajomości języka migowego oraz zmiennych socjodemograficznych. M A T E R I A Ł I M E T O D Y Badania przeprowadzono drogą pocztową, objęto nimi 79 osób z głuchotą prelingwalną w wieku 19–62 lat z CI wszczepionym po 18 r.ż. oraz osoby słyszące. Wskaźnik odpowiedzi zwrotnych wynosi 63,3%. Wykorzystano ankietę informacyjną i kwestionariusz Mini COPE. WYNIKI Osoby z głuchotą prelingwalną z CI stosują aktywne radzenie sobie ze stresem rzadziej niż osoby słyszące, rzadziej także sięgają po substancje psychoaktywne, częściej natomiast zaprzestają działań. Płeć, wiek, status małżeński (partnerski) oraz praca (nauka) odgrywają istotną rolę w obszarze wykorzystywanych strategii coping. Dłuższy czas korzystania z CI wiąże się z rzadszym obwinianiem siebie i zwracaniem się ku religii. Znajomość języka migowego sprzyja istotnie rzadszemu posługiwaniu się strategią wyładowania w konfrontacji ze stresem. WNIOSKI Strategie radzenia sobie ze stresem, jakimi posługują się osoby prelingwalnie ogłuchłe z CI, znacząco odróżniają je od osób słyszących, ale także i od postlingwalnie ogłuchłych z CI. Nie jest zatem wskazane traktowanie osób z CI jako jednorodnej grupy z pominięciem etiologii głuchoty, zarówno w planowaniu działań rehabilitacyjnych, jak i badawczych.