Die Geschichte und ihre Schatten. Neuere Generationserzählungen reflektieren eine vielschichtige Vergangenheit

Generationserzählungen haben sich in der deutschen Sprache als eine erfolgversprechende, aber auch sehr wandelbare Gattung erwiesen. Der einleitende Beitrag fokussiert auf die Fähigkeit des Narrativs, die deutsche und europäische Geschichte mitzugestalten und auch umzuschreiben. Dabei greifen jüngere Werke Vergessenes und fehlendes Wissen auf und verarbeiten weite Zeiträume imaginativ. Durch ihre vielschichtigen Zugriffe auf die Zeit reflektiert die einschlägige Literatur nicht nur über die Vergangenheit, sondern auch grundsätzlicher über den ästhetischen Umgang mit der Zeit und ihre sprachlichen Darstellungsmöglichkeiten.

Generational narratives have proven to be a promising but also very uneven genre in the German language. This introductory article focuses on the ability of the narrative to create and recreate German and European history. In recent works, forgotten and missing knowledge is recovered, and distant times are processed imaginatively. Through its multilayered access to time, the relevant literature not only reflects on the past, but also more fundamentally, on the aesthetic representation of time and its linguistic expression.

Opowieści rodzinne odnoszą w niemieckim obszarze językowym duże sukcesy, ale są też gatunkiem, podlegającym ciągłym ewolucjom. Niniejszy artykuł zakłada, że narracja jest zdolna współkształtować niemiecką i europejską historię a nawet nadawać jej nowe znaczenie. Utwory literackie ostatnich lat odwołują się zarówno do procesu zapominania jak i do braku odpowiedniej wiedzy; stąd całe przestrzenie czasowe są przepracowane przez wyobraźnię twórców. Dzięki wielorakim odniesieniom do pojęcia czasu, literatura sięga nie tylko do przeszłości, ale przygląda się możliwościom estetycznego i językowego oglądu fenomenu czasu.