Metodyczne i praktyczne aspekty rachunku dochodu parytetowego w polskim rolnictwie

The topic of farmers’ income is one of the most frequently discussed issues in agricultural economics literature. Particular interest is focused on the problem of the so-called parity income. The study attempts to assess the amount of farmers’ income from own labour in the context of average wages in the national economy. The analysis covered individual farms within the field of the Polish FADN observation. The study used farm net income (SE420) and the income from farmers’ own labour. The results of the study based on the FADN sample were compared with the average net wages according to the Statistics Poland. The analysis covered the period between 2006 and 2017. The analyses showed the existence of a clear difference between the average income from work on the farm (calculated after taking into account the alternative costs of land and capital) and the average net wage in the national economy. At the same time, significant differences were observed between agricultural income per unit of own labour depending on the economic size of the farm. Only medium-large, large and very large farms provided wages higher than average in the economy. The existing differences in the level of income correspond to the level of labour productivity, which suggests that one of the ways to limit the income problem in the Polish agriculture are structural changes leading to an increase in the average economic size of farms.

Problematyka dochodów rolników stanowi jedno z częściej dyskutowanych zagadnień ekonomiki rolnictwa. Szczególne zainteresowanie koncentruje się na problemie tzw. dochodu parytetowego. W opracowaniu dokonano oceny wysokości dochodu rolników z pracy na tle przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w Polsce. Analizą objęto gospodarstwa indywidualne znajdujące się w polu obserwacji Polskiego FADN. Wykorzystano kategorie dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego oraz oszacowany dochód z pracy własnej. Dochody rolników z próby FADN zestawiono z przeciętnym wynagrodzeniem netto według GUS. Analiza, obejmująca lata 2006-2017, wykazała istnienie wyraźnej i pogłębiającej się różnicy pomiędzy przeciętnym dochodem z pracy w gospodarstwie (obliczonym po uwzględnieniu alternatywnych kosztów ziemi i kapitaobserwowano znaczące różnice w poziomie dochodu rolniczego w przeliczeniu na jednostkę pracy własnej w zależności od wielkości ekonomicznej gospodarstwa. Jedynie gospodarstwa duże, średnio duże i bardzo duże zapewniały wynagrodzenie pracy na poziomie wyższym niż przeciętnie w gospodarce. Istniejące różnice w poziomie dochodu korespondują z poziomem wydajności pracy, co sugeruje, że jednym ze sposobów ograniczenia problemu dochodowego w polskim rolnictwie są zmiany strukturalne prowadzące do wzrostu przeciętnej wielkości ekonomicznej gospodarstw.