Ocena efektów hodowli kostrzewy łąkowej i życicy trwałej

W zwiększaniu produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych niebagatelną rolę mogą spełnić plenne, wyspecjalizowane odmiany traw. W związku z napływem do Polski wielu odmian pochodzenia zagranicznego ważne jest zbadanie współdziałania odmianowo-środowiskowego. W pracy zaprezentowano wyniki analizy wariancji plonowania odmian kostrzewy łąkowej (Festuca pratensis Huds.) i życicy trwałej (Lolium perenne L.), dokonanej na podstawie badań z lat 1999-2001 przeprowadzonych w kilkunastu stacjach doświadczalnych oceny odmian. W analizie wyników z kolejnych sześciu pokosów, na poziomie istotności α = 0,01, odrzucono hipotezę o braku różnic między efektami środowisk oraz hipotezę o braku interakcji odmianowo-środowiskowej. Wyodrębniono odmiany plonujące istotnie lepiej od przyjętych wzorców i nieliczne odmiany nie wykazujące istotnej interakcji ze środowiskiem. Najbardziej interesującymi odmianami kostrzewy łąkowej okazały się Preval i Pradel (istotnie lepsze efekty główne w pierwszym, trzecim i czwartym odroście) - Preval - brak istotnej interakcji ze środowiskiem w trzecim, piątym i szóstym odroście, Premil - brak istotnej interakcji w czwartym i szóstym odroście, a Darimo - silne współdziałanie ze środowiskiem i duża intensywność plonowania w pierwszym odroście. Wśród odmian życicy trwałej na uwagę zasługują (Pandora - duża plenność i brak istotnej interakcji ze środowiskiem w pierwszym odroście), Rastro - brak istotnej interakcji w drugim odroście, Herbie, Gladio i Recolta (plonujące istotnie lepiej od wzorca i nie przejawiające istotnej interakcji w czwartym odroście) oraz Baristra i Tivoli (brak istotnej interakcji ze środowiskiem w piątym odroście). Najlepiej plonujące w pierwszym odroście odmiany kostrzewy łąkowej: Preval, Pradel i Darimo oraz życicy trwałej: Danmalos, Baristra i Pandora zawierały mniej białka ogólnego i jednocześnie mniej włókna surowego w plonie suchej masy. Utrwaloną, stosunkowo małą zawartość włókna we wszystkich odrostach cechowała się odmiana Darimo. Charakterystyczną właściwością odmiany życicy trwałej Argona była duża zawartość białka ogólnego, a mała włókna surowego w suchej masie we wszystkich odrostach. Odmiany Mara i Rastro miały niekorzystną właściwość, tj. dużą zawartość włókna i małą białka. Najplenniejsze, wczesne odmiany Baristra i Danmalos wykazywały dużą energię odrastania wiosną.

Fertile, specialised grass species play an important role in increasing forage production from permanent grasslands. In view of the fact that numerous foreign grass species and cultivars have been introduced into Polish market recently, it is important to investigate their species - environment interactions and compatibility. The study presents results of analysis of the yielding variance in Festuca pratensis Huds. and Lolium perenne L. cultivars in several habitats (in Experimental Stations of Cultivar Assessment) in the years 1999-2001. For the six consecutive cuts, applying the level of significance of α = 0.01, both the hypothesis of the lack of differences between environmental impacts and the hypothesis of the absence of species-environment interactions were rejected. Performed studies allowed to identify cultivars yielding significantly higher in comparison with the accepted standards as well as a few cultivars, which failed to show any significant environmental interactions. Based on the studies, it was possible to identify the most interesting cultivars of Festuca pratensis (Preval and Pradel - significantly better effects mainly in the first, third and fourth cuts; Preval - no significant interaction with environment in the third, fifth and sixth cuts; Premil - no significant interaction in the fourth and sixth cuts; Darimo - a strong interaction with habitats and strong intensity in the first cut figs. 2, 3) and of Lolium perenne (Pandora - a considerable fertility and absence of significant interaction with habitats in the first cut; Rastro - no significant interaction in the second cut; Herbie, Gladio and Recolta - yields significantly higher in comparison with the standard and no significant interaction in the fourth regrowth; Baristra and Tivoli - failed to show a significant interaction with the environment in the fifth cut). The best yielding cultivars in the first cut were: in Festuca pratensis - Preval, Pradel and Darimo and in Lolium perenne - Danmalos, Baristra and Pandora. In addition, they were characterised by a lower content of crude protein and crude fibre. A lower and consistent concentration of crude fibre in all cuts was observed in the Darimo cultivar. The Argona cultivar of Lolium perenne was characterised by a high content of crude protein and low concentration of crude fibre in dry matter of all cuts. Mara and Rastro cultivars showed unfavourable properties of a high content of fibre and low content of protein. The most fertile, early cultivars of Baristra and Danmalos were characterised by considerable regrowth vigour in spring.