Organizacyjno-prawne uwarunkowania wsparcia dla osób z niepełnosprawnością

W artykule przedstawiono istotę i potrzebę wsparcia osób z niepełnosprawnością na drodze ich życia. Wskazano, że w celu dostosowania wsparcia do indywidualnych potrzeb osób z niepełnosprawnością konieczne jest wprowadzenie elementów doskonalących system pomocy. Zaprezentowano obowiązujące rozwiązania ustawodawcze, które mają na celu wsparcie oraz zintegrowanie osób z niepełnosprawnością i ich rodzin ze środowiskiem. Celem szczególnym jest wyrównywanie szans w życiu społecznym i zawodowym osób z niepełnosprawnością. Dodatkowo omówiono znaczenie wsparcia aktywności zawodowej i zatrudnienia na rynku pracy. Podjęto próbę oceny czynników decydujących o skuteczność systemu przy uwzględnieniu wdrażanych programów pomocowych, dofinansowań, świadczeń oraz zadań organizacji i instytucji wspierających osoby niepełnosprawne w życiu społecznym i zawodowym. Przedstawiono znaczenie integracji, wsparcia rodzinnego, wsparcia otoczenia, jak również przystosowanie systemu do potrzeby osób niepełnosprawnych. Wśród przedstawionych czynników odnoszących się do osób z niepełnosprawnością przedstawiono znaczenie przygotowania, doskonalenia zawodowego i przystosowania zawodowego do otwartego rynku pracy. Szczególne znaczenie ma także społeczny odbiór niepełnosprawności, który, odpowiednio ukształtowany, może wpłynąć na zmniejszenie problemu funkcjonowania osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym. Osoby z niepełnosprawnością w różny sposób odczuwają potrzebę bezpieczeństwa, niezależności czy dostępności do infrastruktury społecznej. To zróżnicowanie zależne jest to od wsparcia rodzin osób niepełnosprawnych, ich opiekunów oraz instytucji i organizacji pomocowych, w tym świadczących usługi w obszarze rehabilitacji i aktywności zawodowej.

The paper presents the essence and needs of support in the lives of people with disabilities. It shows that in order to adapt support to the individual needs of people with disabilities it is necessary to introduce elements improving the aid system. It indicates the tasks and importance of factors of the system supporting people with disabilities individually and in the social and professional environment. The paper proposes solutions to improve the system of equalisation of opportunities in social and professional life of disabled people. The importance of supporting professional activity and employment in the labour market was discussed. An attempt was made to assess the factors determining the effectiveness of the system, taking into account the implemented aid programmes, grants, benefits and tasks of organisations and institutions supporting people with disabilities in social and professional life. The importance of integration, family support, support of the environment as well as adaptation of the system to the needs of people with disabilities was presented. Among the listed factors relating to people with disabilities, the importance of preparation, professional development and adaptation to the open labour market was presented. The social perception of disability is also of particular importance, which, if properly shaped, can reduce the problem of functioning of people with disabilities in social and professional life. People with disabilities show differing levels of need for safety, independence or accessibility to social infrastructure. This diversity depends on the support of families of people with disabilities, their carers and aid institutions and organisations, including those providing education, rehabilitation and vocational activity services.