Przegląd Geograficzny T. 91 z. 3 (2019)

The human species transforms the landscape to meet its needs, but landscape resources and valuable features at the same time affect wellbeing in the context of human activity. In these mutually conditioned interactions, two processes playing a key role are the so-called landscape perception and landscape projection. This article presents: (1) a review of theories playing a key role in the development of knowledge on landscape perception; (2) the basis for landscape projection as a logical and creative continuation of perception processes; (3) an outline of the theory of physiognomic landscape structure and of possibilities for it to gain practical application; (4) the results of the first Polish research into the public’s expectations where quality of the landscape is concerned. Perception of the landscape entails the receipt of stimuli from surrounding space with the help of the senses. It serves primarily in knowledge-based transformation of landscape systems, in a manner that meets ever-more exacting requirements on the part of society when it comes to living in an environment of the highest quality. Only a little scientific work has been devoted to the process of landscape projection. This is therefore a new research field, just opening up, which has the potential to give rise to a group of space-projection theories.

24 cm

Człowiek przekształca krajobraz dla realizacji swoich potrzeb, ale jednocześnie zasoby i walory krajobrazu wpływają na samopoczucie i charakter działalności człowieka. W tych wzajemnie uwarunkowanych oddziaływaniach kluczową rolę odgrywają dwa procesy: percepcja i projekcja krajobrazu. W artykule zaprezentowano: (1) przegląd teorii, które odegrały kluczową rolę w rozwoju wiedzy na temat percepcji krajobrazu; (2) podstawy projekcji krajobrazu, jako logicznej, kreatywnej kontynuacji procesów percepcji; (3) zarys teorii fizjonomicznej struktury krajobrazu oraz możliwości jej praktycznych zastosowań; (4) wyniki pierwszych badań społecznych dotyczących oczekiwanej jakości krajobrazu. Percepcja krajobrazu to odbieranie bodźców z otaczającej przestrzeni za pomocą zmysłów; to złożony proces poznawczy, w wyniku którego w umyśle człowieka powstaje obraz środowiska jego życia. Projekcja krajobrazu służy przede wszystkim opartemu na wiedzy przekształcaniu systemów krajobrazowych w sposób odpowiadający wzrastającym wymogom społecznym, dotyczącym życia w środowisku o jak najwyższej jakości. Projekcja krajobrazu może też służyć kreacji artystycznej, ogromnie ważnej dla rozwoju dziedzictwa kulturowego. Poznaniu procesów projekcji krajobrazu poświęcono dotąd niewiele prac naukowych. Jest to interesujące, perspektywiczne pole badawcze, które może w przyszłości doprowadzić do powstania rodziny teorii projekcji przestrzeni.