Wpływ zagęszczenia łanu rzepaku jarego na masę nasion z rośliny i elementy struktury plonu

W latach 2002-2003 na Kolekcji Roślin Rolniczych (52°9’ N; 21°2’ E) Katedry Agronomii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie przeprowadzono ścisłe, jednoczynnikowe doświadczenia polowe z rzepakiem jarym odmiany Licosmos. Celem badań była analiza plonowania roślin rzepaku zależnie od zróżnicowanego zagęszczenia łanu, tj. 40, 60 i 80 roślin·m-2. Pomiary obejmowały ocenę masy nasion z rośliny oraz elementów jego struktury, tj. liczby łuszczyn na roślinie, liczby nasion w łuszczynie oraz masy 1000 nasion. Pomiary wykonano na 10 kolejnych roślinach z losowo wybranego rzędu w czterech powtórzeniach, z uwzględnieniem oddzielnie pędu głównego oraz rozgałęzień I i II rzędu. Zagęszczenie łanu w zakresie od 40 do 80 roślin·m-2 wyraźnie różnicowało masę nasion z rośliny, co wskazuje na duże zdolności przystosowawcze roślin rzepaku jarego do zróżnicowanej obsady. Większa masa nasion z roślin rosnących w mniejszym zagęszczeniu była przede wszystkim wynikiem wzrostu liczby łuszczyn na roślinie. Pozostałe elementy struktury plonu, tj. liczba nasion w łuszczynie i masa 1000 nasion, okazały się bardziej stabilne i w niewielkim stopniu zależne od zagęszczenia roślin na jednostce powierzchni.

A strict, one-factorial field experiment with spring rapeseed cv. Licosmos was conducted at the Agricultural Plant Collection (52°9' N; 21°2' E) of Agronomy Department (Warsaw University of Life Sciences) in the years 2002-2003. The aim of the study was to give a detailed analysis of plant yielding depending on different number of plants per 1 m2, i.e. 40, 60 and 80 plants·m-2. Measurements taken covered the evaluation of seed weight per plant and elements of yield structure, i.e. number of pods per plant, number of seeds per pod and thousand seed weight. The measurements were taken from single plants from a randomly selected row in four replications, separately on the main stem and primary and secondary branches. Number of plants per 1 m2 within the range 40-80 plants·m-2 significantly differentiated seed weight per individual plant, which indicates the strong adaptability of spring oilseed rape plants to different canopy densities. Larger seed weight per plant was observed at a smaller number of plants per 1 m2, which resulted mainly from a higher number of pods. Other elements of yield structure, i.e. number of seeds per pod and thousand seed weight, turned out to be more stable and only to a slight degree dependent on the canopy density.