Różnorodność biologiczna środowisk wiejskich i podmokłych na obszarach wiejskich

Obszary wiejskie zajmują w Polsce ponad 93% powierzchni kraju. Znaczna ich część jest cenna ze względu na dużą różnorodność biologiczną. Śródlądowe ekosystemy wodne obszarów wiejskich cechuje duże zróżnicowanie, zwłaszcza na północy, w krajobrazie pojeziernym. W ich skład wchodzą: jeziora, rzeki, źródła, młaki, naturalne małe zbiorniki wodne oraz zbudowane przez człowieka zbiorniki zaporowe i stawy. Wszystkie typy ekosystemów wodnych zajmują powierzchnię 4550 km², co stanowi 1,5% obszaru Polski. Duże znaczenie w utrzymaniu różnorodności siedliskowo-krajobrazowej obszarów wiejskich mają różne typy zbiorników wodnych i torfowisk oraz rzeki. Na szczególną uwagę zasługują torfowiska węglanowe w okolicach Chełma, jeziora lobeliowe na Pojezierzu Pomorskim, drobne zbiorniki wodne otoczone torfowiskami czy też zbiorniki śródpolne. Tworzą one specyficzny, często unikalny typ krajobrazu wiejskiego, stanowiąc ostoję dla wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt, dzięki czemu zachowują i wzbogacają różnorodność gatunkową. Największe zagrożenie dla różnorodności gatunkowej w ekosystemach stwarzają: zanieczyszczenie wód, ich eutrofizacja, osuszanie terenu oraz gatunki inwazyjne, np.: sumik karłowaty (Ictalurus nebolusus), rak pręgowaty (Orconectes limosus) i niektóre gatunki obunogów (Amphipoda). Prowadzą one do niszczenia lub zaniku specyficznych siedlisk wielu rodzimych gatunków ryb (Pisces), innych kręgowców (Vertebrata) oraz niektórych gatunków bezkręgowców (Invertebrata) wodnych. Skutecznymi sposobami wzbogacania i ochrony różnorodności biologicznej (gatunkowej, ekosystemowej i krajobrazowej) są: restytucja gatunków, czyli wprowadzanie danego gatunku roślin lub zwierząt do siedlisk uprzednio przez niego zasiedlanych; renaturalizacja, czyli odtwarzanie naturalnego stanu w zdegradowanych ekosystemach; rekultywacja, czyli przywracanie aktywności biologicznej na terenach całkowicie zdegradowanych.

Rural areas occupy over 93 % of the country area in Poland . Significant part of these areas is valuable for their high biodiversity. Inland aquatic ecosystems of rural areas are characterized by a high diversity, especially in the lake landscape of Northern Poland . They consist of lakes, rivers, springs, bog-springs, small natural water reservoirs, dammed reservoirs and ponds. All types of water ecosystems cover the area of 4550 km۶ which makes 1.5 % of Poland 's area.Different types of water reservoirs, peat bogs and rivers have great importance for maintaining habitat and landscape diversity of rural areas. Special attention should be paid to carbonate peat bogs in the vicinity of Chełm, Lobelia - type lakes in Pomeranian Lakeland, small water reservoirs surrounded by peat bogs or mid-field water bodies which create specific and unique type of rural landscape, being refuges for many rare species of plants and animals. They also preserve and enrich species' diversity. The most dangerous for species diversity in water ecosystem proved to be the pollution of water, eutrophication, the so-called land reclamation and the invasion of exotic species such as: brown bullhead, spiny-cheek crayfish and some species of amphipods. All these factors lead to the destruction or disappearance of specific habitats for many native species of fish and some invertebrates. The effective ways of enriching and protecting the diversity (at species, ecosystem and landscape level) are: species restitution, i.e. introducing some plant or animal species to habitats previously settled by them, renaturalization, i.e. reconstruction of the natural status of degraded ecosystems; reclamation, i.e. restoration of biological activity in wholly devastated areas.