Osobowość typu D u pacjentów z rakiem jelita grubego

WSTĘP: Ze względu na znaczenie problemu dla zdrowia publicznego oraz dotychczasowy brak zgodności w opublikowanych badaniach dotyczących typu osobowości, który może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwory, zrealizowano badanie, którego celem była ocena częstości oraz podstawowych demograficznych, społecznych i zdrowotnych okoliczności występowania osobowości typu D i jej diagnostycznych składowych u chorych z rakiem jelita grubego w okresie bezpośrednio poprzedzającym interwencję chirurgiczną. MATERIAŁ I METODY: W badaniu kwestionariuszowym wzięło udział 200 pacjentów z rozpoznanym rakiem jelita grubego. W celu zidentyfikowania ostatecznych predyktorów mających wpływ na występowanie osobowości typu D i jej diagnostycznych składowych wykonano analizę regresji logistycznej wraz z weryfikującą parametryzacją za pomocą automatycznej selekcji wstecznej. WYNIKI: W całej grupie cechy osobowości typu D miało 55% badanych. Wśród uwarunkowań mających wpływ na występowanie osobowości typu D były zmienne: płeć, wykształcenie, zadowolenie z opieki medycznej, występowanie chorób przewlekłych oraz stan sprawności pacjenta. Do wymiaru negatywna emocjonalność (NE) zakwalifikowano 89,5% badanych, natomiast do wymiaru hamowanie społeczne (HS) 57,5% badanych. Wśród uwarunkowań mających wpływ na występowanie NE były zmienne: religia, sytuacja finansowa oraz choroby przewlekłe. Z kolei na występowanie HS wpływ miały zmienne: płeć, wykształcenie, zadowolenie z opieki medycznej oraz stan sprawności pacjenta. WNIOSKI: Osobowość typu D występuje częściej u kobiet, u pacjentów z wykształceniem niższym niż średnie oraz u pacjentów z chorobami przewlekłymi. Kwalifikacja do wymiaru NE jest częstsza w przypadku występowania chorób przewlekłych, zadowolenia z sytuacji finansowej oraz deklarowanej religijności. Kwalifikacja do wymiaru HS jest częstsza u kobiet oraz u pacjentów z wykształceniem niższym niż średnie.

INTRODUCTION: Due to the importance of the problem for public health and the current lack of agreement between published observations regarding the type of personality that may be associated with an increased risk of cancer, a study was carried out to assess the incidence and basic demographic, social and health circumstances of the presence of type D personality and its diagnostic components in patients with colorectal cancer. MATERIAL AND METHODS: 200 patients diagnosed with colorectal cancer participated in the questionnaire study. In order to identify the final predictors influencing the incidence of type D personality and its diagnostic components, a logistic regression analysis was performed, along with verification of the parameterization using the automatic backward selection method. RESULTS: 55% of the respondents in the study group had type D personality traits. Among the determinants influencing the incidence of type D personality, the following variables were: gender, education, satisfaction with medical care, the presence of chronic diseases and the patient’s physical fitness. 89.5% of the respondents were qualified to the negative affectivity (negatywna emocjonalność – NE) dimension, and 57.5% of the respondents met the criteria of the social inhibition (hamowanie społeczne – HS) dimension. Among the determinants influencing the incidence of the NE dimension there were the following variables: religion, financial situation and the presence of chronic diseases. The incidence of the HS dimension was influenced by the following variables: gender, education, satisfaction with medical care and the patient’s physical fitness. CONCLUSIONS: Type D personality is more common in women, among patients with lower than secondary education and among patients with chronic diseases. The NE dimension is more frequent in patients with chronic diseases, satisfied with their financial situation and declaring religious values. The HS dimension is more frequent in women and among patients with a lower than secondary education.