Una sola «voluntad de la persona» en Cristo según J. Ratzinger

W katolickiej chrystologii dokonał się począwszy od drugiej połowy ubiegłego wieku wyraźny zwrot antiocheński, który miał przezwyciężyć coś, co w swoim artykule z okazji 1500-lecia Chalcedonu Karl Rahner określił jako „monofizytyzm ortodoksyjny”. W tym celu proponowano powrót do “ścisłego chalcedonizmu” wobec neochalcedońskich interpretacji Soboru z 451 r. Zarówno u von Balthasara, jak i Ratzingera istotne miejsce zajmuje chrystologia Maksyma Wyznawcy. Ratzinger zamierza dzięki niej odpowiedzieć na to, co uważa za prawdziwe niebezpieczeństwo we współczesnej teologii. Wobec tez formułowanych przez J.A. Jungmanna, K. Adama, K. Rahnera i F. X. Arnolda, którzy stwierdzali faktyczny monofizytyzm wiernych, Ratzinger wskazywał na pojawienie we współczesnej chrystologii się nowego nestorianizmu (i arianizmu) jako na prawdziwe niebezpieczeństwo, któremu należy się przeciwstawić. Autor niniejszego artykułu przedstawia w sposób syntetyczny w pierwszej części post-chalcedońską dyskusję, koncentrując się na pojawieniu się prądu teologicznego neochalcedonizmu i chrystologicznym wkładzie Maksyma Wyznawcy. Obydwa aspekty J. Ratzinger omawia w szóstej tezie swojego dzieła Patrzeć na przebitego, a rozwinie je później w rozdziale poświęconym Getsemani w swojej trylogii Jezus z Nazaretu.

During the second half of the past century the Catholic Christology suffered an anthioquian twist in order to overcome what the German theologian K. Rahner called "orthodox monophysitism" in his article about Chalcedon on the occasion of its 1500 th anniversary. For this, he proposed the recovery of a "strict chalcedonism" that opposed to the neochalcedonian interpretations of the 451's Concillium. Maximus the Confessor has a decisive role in both Balthasar and Ratzinger's Christology. With this, Ratzinger pretends to answer what he believed is the true danger in today's theology. Contrary to J.A. Jungmann, K. Adam, K. Rahner, and F.X. Arnold's thesis that denounced a factical monphysitism amongst the faithful, Ratzinger upholds that the reapparition of a new Nestorianism (and arianism) in today's Christology is the true danger that must be fought against. In the first place, the article presents, synthetically, the post chalcedonian discussion, concentrating on the apparition of the theological trend of neochalcedonism and on Maximus the Confessor's Christological contribution. From there on it approaches the neochalcedonian and maximillian interpretations that J. Ratzinger formulates in his sixth thesis of "Behold the Pierced One" and that will be later developed in the Gethsemani chapter of "Jesus of Nazareth".

Angefangen bei der zweiten Hälfte des letzten Jahrhunderts erfuhr die katholische Christologie eine deutliche antiochenische Wende, deren Ziel es war eine Tendenz zu überwinden, die K. Rahner in seinem Artikel zum 1500. Jahrestag des Chalzedons als ein „orthodoxer Monophysitismus“ bezeichnete. Um das zu erreichen wurde angesichts der neuchalzedonischen Interpretationen des Konzils vom Jahr 451 die Rückkehr zum „strengen Chalzedonismus“ vorgeschlagen. Sowohl bei von Balthasar als auch bei Rahner nimmt die Christologie von Maxim dem Bekenner einen wesentlichen Platz ein. Dank dieser versucht Ratzinger auf etwas zu antworten, was er zur wahren Herausforderung in der gegenwärtigen Theologie hält. Angesichts der Thesen von J.A. Jungmann, K. Adam, K. Rahner i F. X. Arnold, die einen faktischen Monophysitismus der Gläubigen festgestellt haben, verwies Ratzinger auf das Erscheinen eines neuen Nestorianismus (und Arianismus) in der modernen Christologie als auf eine echte Gefahr, der man sich stellen muss. Im ersten Teil des folgenden Artikels gibt der Autor in eine synthetische Weise die post-chalzedonische Diskussion wieder, mit besonderer Aufmerksamkeit auf dem Erscheinen der Strömung des theologischen Neu-Chalzedonismus und dem christologischen Beitrag von Maximus dem Bekenner.